Samuel Beckett’in kayıp operası

Samuel Beckett, 54 yıl önce bugün artık unutulmuş bir operanın yazılışında yer aldı. İçeriği ve kurgusuyla bir "anti-opera" olan Neither/Hiçbiri isimli bu çalışmanın libretto'su, Beckett'in 1956'da şiir gibi yazdığı 87 kelimelik kısa öyküsüdür ve Türkçesi de -bildiğimiz kadarıyla- ilk kez Futuristika'da yayımlanıyor.

Morton Feldman’ın tek operası olan Neither/Hiçbiri’nin libretto’su, Samuel Beckett’in şiir gibi yazdığı 87 kelimelik kısa öyküsünden oluşur. Beckett ve Feldman 1976 yılında Berlin’de bir araya gelip Roma Operası ile beraber çalışmak üzere hazırlık yaparlar. Beckett birkaç hafta sonra besteciye, şiir tadındaki oldukça kısa öyküsünü postalar. Ancak Beckett operadan hoşlanmadığını da belirtir. Feldman da, New York’da deneysel çalışmalar yapan bir besteci olarak, operayla neredeyse dalga geçen bir çalışma ortaya çıkarmıştır. Soprano solo ve oda orkestrası için yazılan çalışma,oldukça karanlık bir hava taşırken, kimilerine göre aslında bir “anti-opera”dır.

Neither
Opera

Metin: Samuel Beckett
Beste: Morton Feldman
Soprano: Sarah Leonard
Kayıt: Frankfurt Radyo Senfoni Orkestrası

Hiçbiri – Samuel Beckett

gölgenin içinde ileri geri, gölgenin içinden dışına
hiçbir yol olmadan, içinden geçilmez benlikten içinden geçilmez bensizliğe
yaklaşınca kapıları usulca kapanan iki aydınlık sığınağın arasından, bir zamanlar usulca ayrılandan yine geri çevrilen
ileri geri çağrılmış ve geri çevrilmiş
yola aldırmadan, istediği ya o ışıltı ya da diğeri
sadece duyulmayan ayak sesleri ses veriyor
sonunda tamamıyla duruncaya, tamamıyla yok oluncaya dek, benliğinde ve diğerinde
sonrasında ses yok
sonrasında o önemsenmeyen üzerindeki ışık usulca sönerken ne de
sözle anlatılmaz yuva ✪