[sws_grey_box box_size=”400″]
ÇİZGİ ROMAN NEDİR?
I – Tarihi ve imgelerin gelişimi
II – Bir propaganda aracı olarak çizgi roman
III – Avrupa ve Türkiye’de çizgi roman[/sws_grey_box]
Sinemada Çizgi Roman
Çizgi roman, sinema endüstrisi için eşsiz bir ilham kaynağıdır. Daha önce çekilen, Superman serisi dışındaki başarısız çizgi roman uyarlamalarından sonra, 1989’da Tim Burton’ın çektiği Batman filmi ile de çizgi roman piyasasına ayrı bir canlılık gelmiş, ve film endüstrisinde bir çok başarılı çizgi roman uyarlaması görünmeye başlanmıştır. Şimdiye kadar yapılan çizgi roman uyarlamalarından bazıları şunlardır:
- Batman: The Movie (1966)
- Barbarella (1968)
- The Amazing Spider-Man (1977)
- The Incredible Hulk (1977)
- Captain America (1979)
- Flash Gordon (1980)
- Conan the Barbarian (1982)
- Swamp Thing (1982)
- Superman I-II-III-IV (1978-1987)
- Supergirl (1984)
- Howard the Duck (1986)
- Batman (1989) – Batman Returns (1990)
- Dick Tracy (1990)
- Lucky Luke (1991)
- The Rocketeer (1991)
- The Crow (1994)
- The Shadow (1994)
- The Mask (1994)
- Tank Girl (1995)
- Spawn (1995)
- The Phantom (1995)
- Judge Dredd (1995)
- Barb Wire (1996)
- Men in Black (1997) / MIB 2 (2002)
- Astérix et Obélix contre César (1999)
- X-Men (2000) / X-2 (2003) / X-3 (2006)
- From Hell (2001)
- Road to Perdition (2002)
- Daredevil (2003)
- Spiderman (2001) / Spiderman 2 (2004)
- Hulk (2003)
- League of Extraordinary Gentlemen (2003)
- Catwoman (2004)
- The Punisher (2004)
- Hellboy (2004)
- American Splendor (2004)
- Constantine (2005)
- Blade Trinity (2005)
- Fantastic Four (2005)
- Sin City (2005)
- Electra (2005)
- V for Vendetta (2005)
- Superman Returns (2006)
- 300 (2007)
- Ghost Rider (2007)
- Watchmen (2007)
- Spider Man 3 (2007)
[sws_pullquote_left]Superman bile Pazar eklerinde Alman havacılarına karşı savaşır, hatta onları öldürür. [/sws_pullquote_left] Çizgi roman kimler içindir?
İlk çizgi romanlar sayılan ‘komik’ çizgi bantlar, gazete okuyan herkes tarafından okunuyorlardı. Ancak 1930’lardan itibaren macera unsuru işin içine girmeye başlayınca, çizgi roman takipçisi topluluğun yaş ortalaması git gide düştü.
60’lara kadar çok daha genç bir kesime hitap eden, hayal gücünü gıdıklayan çizgi romanlar, zaman geçtikçe daha sofistike bir hal aldılar. Özellikle 80ler döneminde sadece yetişkinlere yönelik çizgi roman serilerinin çıkmaya başlamasıyla hem daha olgun, hem de daha ciddi bir izleyici kitlesi oluştu.
90lardan itibaren oluşan Avrupa, Amerikan ve Japon çizgi roman alternatiflerinin bolluğu sayesinde, her zevke ve her amaca uygun çizgi romanlar piyasada bulunmaktadır. Ana okulu düzeyinden 18+ sınırlaması konulan her seviyede insana göre çizgi romanlar üretilmektedir. Ayrıca sadece İnternet’ten yayınlanan Web Comic, yani web çizgi romanları da artık herkese hitap eden çeşitleriyle, saniyeler içinde ulaşılabilecek durumdadırlar.
Günümüzde bir çizgi roman okuyucusunun ortalama yaşı 24 olarak tahmin edilmektedir.
Bir propaganda aracı olarak çizgi roman
Çizgi romanların her zaman için propaganda değerleri olmuştur, çünkü hem algılanmaları çok kolay, hem de okuyucu sayıları oldukça fazlaydı.
Özellikle ikinci Dünya Savaşı sırasında, Amerika kendi bünyesindeki çizgi romanları oldukça etkin bir şekilde kullanmıştır. 1940larda popüler olan, ve karakterlerinin zamanla birlikte gerçekten yaşlandığı Gasoline Alley’de Skeezix karakteri askere gider. Savaş bitiminde bütün çizgi roman bantlarında askerlerin geri dönüşü kendi karakterlerinin üzerinden kutlanır. Savaş boyunca morali yüksek tutarlar, ve Superman bile Pazar eklerinde Alman havacılarına karşı savaşır, hatta onları öldürür. Dick Tracy sayesinde savaş ekonomisi için satılan pulların ve savaş hisselerinin milyonlarca dolar değerinde olduğu söylenmekte.
Karakterlerine üniforma giydirmeyen az sayıdaki çizer ise, “işte böyle barış dolu bir dünya için savaşıyoruz” mesajı verip kendi hikayelerini gösteriyorlardı.
Daha yakın başka bir örnek için ise 11/9 saldırısına bakmamız yeterli. 11/9 akabinde, bütün süper kahramanların, diğer insanlarla birlikte enkaz arama çalışmalarına katıldıkları sayılar çizildi. İtfaiyeciler ve polisleri kahramanlar olarak betimleyen ve bütün süper kahramanların asıl kahramanların onlar olduğunu vurguladıkları sayılar çıktı. İyi imajı korumak için başta Örümcek Adam olmak üzere çoğu süper kahraman düşmanı kötülerken, ve Amerika Başkanı’nın yanında dururken resmedildiler. Hatta bazı sahnelerde insanların polislere minnetle bakıp, süper kahramanlara “Neredeydiniz?” sitemini yöneltmeleri, bir anlamda suçu Amerikan hükümetinden alıp hayali kahramanların omuzlarına yıkıyordu.
Bu acıklı, vurucu, hatta yas tutmak adına bazı çizerler tarafından sözsüz çizilen (John Romita Jr.) sayılar, artık idol haline gelmiş karakterler aracılığıyla kamuoyunda birlik ve düşmana karşı nefret yaratmada yardımcı oldular.
Daha küçük ama ilginç bir örnek olarak kadın formunun kullanımına örnek verilebilir. 1940’larda yayınlanmaya başlanan Harika Kadın (Wonder Woman), ilk çizilen kadın kahraman olma özelliği taşıyordu. Son derece kuvvetli ve kararlı bir kişiliği olmasına rağmen, DC’deki bazı süper kahramanları birleştiren JSA (Justice Society of America)’nın ilk sayılarında tartışmasız bir şekilde sekreterlik rolü kendisine verildi. Harika Kadın’ı sekreterliğe mahkum sadece dişiliği idi; üstelik bu ayrıcımcılık kendi dengi süper kahramanlar –iyilik, doğruluk ve adaletin savunucuları- tarafından yapılmıştı!
✪
