Füruğ Ferruhzad ve bir beatnik

#füruğ ferruhzad‘dan bahsederken, onun bir ikon kırıcı olduğunun üzerinde durulması gereklidir. Muhafazakar İran’da kadın olmanın direncini yaşamış, ruhunu özgürleştirmeye çalışmıştır.

En önemli şiirlerinden biri olan “Rüzgar bizi götürecek”te, aşkını açıklıkla söylediğine şahit oluruz, Haşim HÜSREVŞAHİ çevirisiyle:

#richard brautigan ise, 1982 yılında yayınladığı romanda, bir nevi beatnik romanıyla, bizce farkında olmadan, Faerruhzad’ı selamlıyordu. Ferruhzad’ın “Rüzgâr bizi götürecek” isimli şiirine karşılık, bir tespit yapar gibi, Brautigan’ın “#yani rüzgar herşeyi alıp götürmeyecek/#so the wind won’t blow it all away” isimli romanındaki çocuk, tıpkı Ferruhzad gibi, yaşadığı yerden uzaklaşmak zorunda kalıyordu. Toplumsal baskıyla birlikte giderek ıssızlaşıyor, yalnızlaşıyor, tek başına kaldıkça umarsızlaşıyordu.

Abbas Kiarostami’nin, Ferruhzad’ın “Rüzgâr bizi götürecek” isimli şiirine gönderme yapan aynı isimli filminde ise, İran’ın Kürt kasabalarından birinde, bölge insanının kadim ayinlerine tanıklık etmek üzere giden bir grup gazeteci ve aydının paralelinde, eski ve yeni dünya, ölüm ve yaşam gibi zıtlıklar, birbirine asla yanyana gelemez gibi görünen kavramlar anlatırılırken, Ferruhzad’ın varoluşçu şiirlerine bol gönderme yapılıyordu.

Füruğ Ferruhzad’ın, Richard Brautigan’ın ve Abbas Kiarostami’nin şiir, roman ve filminde nazikçe göstermeye çalıştıkları noktada ise, alışıldık normların, insanı isteyerek ya da istemeden kolayca toplum dışına itebileceği gösterilirken, farklı araçlarla bize gösterilen dünyadaki ortak bir baskı aygıtına karşı, kendi içlerine dönerek savunmaya geçen insanların kısa vadedede hüzünlü, genel olarak ise umutlu direnişini gözlemleriz. Bu nedenle iranlı kadın bir şairle, Amerika’lı bir yazar, birbirlerinin çok da farkında olmadan, rüzgarın onları taşıyıp taşıyamayacağını düşünmüş olabilirler.

Füruğ Ferruhzad’ın sesinden şiirleri:

 ✪