Fransız bir babaya ve İspanyol bir anneye Kamboçya’da doğan Frederic Chaubin, Fransız stil ve tasarım dergisi Citizen K‘nın yazı işleri sorumlusu. Aynı zamanda bir fotoğrafçı olan Chabuin, beş yıldan fazla bir süre, eski Sovyet Cumhuriyetleri’ni dolaştı ve buradaki mimariden ilginç detayları fotoğrafladı.
Litvanya, Ukrayna, Ermenistan, Estonya, Rusya, Beyaz Rusya ve Gürcistan’da çekilen fotoğraflarda garip, bilim kurgu filmlerini andıran evleri gösterdi. Yapıların çoğu, Soğuk Savaş’ın son yirmi yılında inşa edilmiş. Hep sıkıcı oldukları söylenen Doğu Bloku ülkelerinin mimari açıdan -bize göre- oldukça yaratıcı yönünü de gösteren fotoğraflar, çeşitli ülkelerde sergilere konuk oldu. Sovyetler’in kozmik mimarisiyle inşa edilen yapıları; geçmişteki gelecek hissi unutulmasın diye… Binaların çoğunun bugüne dek yıkıldıkları sanılıyor.
Fotoğraflarınızdaki evler bilim kurgu filmlerindeki gibi. Bu yapılardan Sovyetler Birliği’nde çok fazla var mıydı?
Frederic Chaubin: Aslında bu yapılar, daha çok kazayla ortaya çıkarılmış gibi. Belki tüm binalar buna benziyor hissi olabilir ama aslında bir Rus şehrinde en fazla bir ya da iki tane böyle yapı var. Diğerleri hep birbirine benzeyen sıkıcı binalar. Bunlar ise istisna.
Hangi sebeplerle 20-30 yıl önce böylesi binalar yapılmış?
Nedenini tahmin etmek zor. Mantıklı sebep ise şu: SSCB, homojen olmayan dev bir ülkeydi. Dünyanın kalanıyla da iletişimi fazla yoktu. Mimarların çoğunun Sovyetler’in dışında neler olduğundan haberi olmayabilir.
Bu yapıları bulmak için nereye gitmeniz gerektiğini biliyor musunuz?
Önceleri tesadüfen buluyordum. Sonra ise, nerede olacaklarını bilerek gezmeye başladım. Genellikle yerel bir haber ajansına gidip bana yardımcı olmalarını söylüyorum. Sadece eski binaların yakınına gidip, fotoğraf çekip dönmeme şaşırıyorlar diyebilirim.
Bu fotoğrafların arka planında herhangi bir mesaj var mı size göre? Görenlerin hissetmesini istediğiniz herhangi bir duygu?
Bir tür heyecan… Ya da nostalji olabilir. Siz ilk gördüğünüzde neler hissettiniz?
Druzhba Tatil Merkezi fotoğrafını görünce binadan etkilendim. Aynı zamanda hala ayakta mı diye merak da ettim çünkü fotoğraf yetmişli yıllardan kalma gibiydi. Ancak sanırım bu durum binanın yarattığı atmosferden kaynaklanıyor. Ayrıca ilk aklıma gelen şeylerden biri de deprem oldu.
Bu fotoğrafları çekeli beş yıl oldu. Çoğu hala ayakta olsa da bazıları değişikliğe uğradı.
Mesela, bahsettiğimiz tatil merkezi binası Rus ve Çek ortak yapımı. Çekoslovakya, Ruslarla birlikte uzaya insan gönderen tek ülke ve ayrıca onların da uydusu vardı. Dolayısıyla bina uzay temasına yakın. Hatta inşa edildiğinde, Amerikan Savunma Bakanlığı bu binayı bir tür roket rampası zannetmiş. Gizli Servis oldukça korkmuş bu binadan ama aslında sadece bir yaz kampı binası. Öte yandan, bu bina depreme karşı korumalı olarak inşa edilmiş.
Röp: PingMag-2006
✪
