Yaklaşık bir buçuk yıl önce, yakından takip ettiğimiz şair Zafer Yalçınpınar’ın web sitesi Evvel’de, Ece Ayhan şiirlerini besteleyen bir grup ABD’linin haberini okumuştuk. [Link]
Başını Chris King’in çektiği Poetry Scores isimli şiir çetesi, Ece Ayhan’ın 1965 yılında yayımlanmış olan “Bakışsız Bir Kedi Kara” adlı kitabındaki şiirlerin İngilizce çevirilerini bestelemiş ve çeşitli şiir okumalarıyla da birleştirerek albümleştirmişti. “Blind Cat Black” ismiyle ABD sokaklarında dolaşan albüm, tarafımızdan da heyecanla karşılandı. Türkiye’de pek ses getirmedi tabi. Ne de olsa takip edilecek daha önemli edebiyat kişileri, izlenecek polemikler vardı.
Chris King’in kotardığı Ece Ayhan şiir okumalarının hikayesi ise, Bakışsız Bir Kedi Kara’nın, New York’da halı satarak geçimini sağlayan Türkiye asıllı bir Musevi olan Murat Nemet-Nejat tarafından seksenlerde İngilizce’ye çevrilmesiyle başlıyor. Kitap önce ilgi görmüyor ve ancak doksanların sonlarına doğru basılıyor. Chris King, sokaklarda ses toplarken bu çevirmenle tanışıyor ve çeviri hakkında, ABD’nin önde gelen dergilerinden The Nation’da yazı yayımlıyor.
Chris King, ilerleyen dönemde kendi çevresini toplayıp, Blind Cat Black/Bakışsız Bir Kedi Kara için kayıt çalışması gerçekleştiriyor. Ekipte yer alanlar ise: İrlandalı flütçü Michael Cooney, Avustralyalı şair Les Murray, King’in kendi grubu Three Fried Men ve Pops Farrar, Fred Friction ya da Tom Hall gibi şair, müzisyen ve öykücüler. Albümün kapak çizimleri ise Julie Doucet tarafından yapılmış. 2006 yılında yayınlanan albüm ABD edebiyat camiasında ses getiriyor. İşte bu noktada Yalçınpınar’ın buluntusuyla ve Chris King’in CD’deki hemen hemen tüm şarkıları paylaşıma açıp Yalçınpınar’a göndermesiyle birlikte, Ece Ayhan okumalarına ulaşıyoruz.
Konunun zombilere dönmesi ise, Futuristika!’nın da dikkatini çekiyor, oraya gelmeden, Ece Ayhan okumalarını/bestelerini dinleyelim. Bakışsız kedi karaların, faytonlu zambakların ve dökülen kovaların esrikliğinde, Çanakkaleli Melahat’ın ruhunun ABD sokaklarında gezinmesini hissedelim.
Chris King, şiir okumaları ve müziklerini yaparken, zamanla bu çalışmaların neden filmini yapmadıklarını sorgulamaya başladıklarını belirtiyor. “Biz” dediği ise, yakın çevresinden olan, avangard film yapımcısı Chizmo ve veteran film yapımcısı Aaron AuBuchon oluyor. Bu kişilerin yardımıyla çekilen filmin editlenmesini ise Kevin Belford gerçekleştirmiş.
Filmin adı “Blind cat black/Bakışsız bir kedi kara” ve film bir “Amatör sürrealist zombi filmi”. Daha önce çeşitli mekanlarda gösterilen film, 2010 sonbaharında St Louis’de de ücretsiz olarak gösterime girecek.
58 dakikalık filmde yaklaşık 50 oyuncu yer alıyor. Zombi makyajlarını Leata Land gerçekleştirmiş ve filmdeki zombi mekanı Zombie Green Room’un işletmecisi. Barmeni ya da zombi kavgacılarını çeşitli besteciler ya da avangard müzisyenler oynamış.
Chris King, filmlere, özellikle de sessiz filmlere her zaman ilgi duyduğunu söylüyor. Hem böylesi bir, belki de tarihteki ilk, sessiz zombi filmini çekmenin, hem de bu filmi, Türk şair Ece Ayhan’ın aşılamaz kitabı Bakışsız Bir Kedi Kara’nın İngilizce çevirisi için hazırlanan müzikleriyle birleştirmenin, çok değişik bir tecrübe olduğunu söylüyor ki kendisine sonuna dek katılıyoruz.
Ece Ayhan’ın şiir kitabının isminin ABD’de bir zombi filminde yer alması, onu okuma cesaretini gösterip, ruhlarının kara taraflarına göz atanların rahatlıkla anlayabileceği gibi, şaşırtıcı değil tam tersi; Ece Ayhan’ın “ayağa kalkanlar” söylemine uygun bir durumdur. Bizler, zombiler, az da olsa ayağa kalkanlar, “Bu ölümü de bastırmak için boynuna mekik oyalı mor/ Bir yazma bağlayan eski eskici babası yazmıştır” diyen Ece Ayhan gibi, “Her çocuğun kalbinde kendinden büyük bir çocuk vardır” diye mırıldanarak, Ece Ayhan şiirinden feyz alan bu filmi bekliyoruz, “Bakışsız Bir Kedi Kara”, bir amatör sürrealist zombi sessiz filmi.
BİR KISIM ECE AYHAN ŞİİRİ – CHRIS KING’İN FUTURİSTİKA İLE RÖPORTAJI ✪
