Bir kısım hayat gerçeği:
- Georges Perec 1920’li yıllarda Fransa’ya, Paris’in işçi sınıfı mahallesine göçmüş olan Polonya Yahudisi Icek Judko ve Cyrla (Schulewicz) Peretz’in tek çocuğudur. Babası İkinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybetmiş, annesi ise Fransız işbirlikçilerin Nazilere gammazlaması sonucunda yakalanarak Auschwitz Toplama Kampı’nda yaşamını sona erdirmiştir.
- Perec, Sorbonne’da tarih ve sosyoloji okurken, Fransa’nın önde gelen edebiyat dergilerine deneme ve makale yazılarına başlamıştır.
- 1961 yılında Hôpital Saint-Antoine’a bağlı Nörofizyolojik Araştırma Laboratuarı’nda arşivci olarak çalışmaya başlamıştır.
- 1967 yılında Raymond Queneau ve diğerleriyle tanışıp Oulipo hareketine katılmıştır. Queneau’ya adadığı başyapıtı yaşam Kullanma Kılavuzu yayımlanmadan önce Queneau ölmüştür.
- Enis Batur’un yazdığı Georges Perec Kullanma Kılavuzu baskısı bulunmamaktadır. Lakin Kadıköy Sahafları yeteri kadar kazılırsa, ara sokaklarda hava da güneşliyken kapı önlerindeki sergilerde görülmektedir.
- Perec, yeryüzünün en çok sigara içen insanlarından biri olarak, 45 yaşında akciğer kanserine yenilmiştir.
Bir kısım Oulipo gerçeği:
- Georges Perec, Oulipo hareketine Mart 1967’de katılmıştır.
- Oulipo hareketinin resmi fotoğrafında Perec, masadaki André Blavier kellesi de sayıldığında, sağdan onuncu sıradadır.
- Bizzat Perec tarafından verilen istatistiki bilgiye göre, Perec’nin yazarlık nüvesinin yüzde doksanını Oulipo hareketine üyeliği oluşturur.
Tırı vırıya:
Perec, çocukken, adresini şöyle yazmıştı:
George Perec
18, Assomption Sokak
A Merdiveni
Üçüncü kat
Sağ taraftaki kapı
Paris 16e
Seine
Fransa
Avrupa
Dünya
Sıradanlık ve bulmacalar
Georges Perec, 1973 tarihli makalesinde The Infra Ordinary/Alt sıradanlık” diye adlandırdığı bir kavram ortaya atar. “İnsanlara göre gerçek nedir? Bilinçlerindeki gerçek nedir? Gerçek denen kavram, onlar için hala ne ifade etmektedir?” sorularıyla yola çıkan Perec, gerçeğin, tarihte yer aldığı şekliyle değil de, hızla akıp giden, alakasız detaylarda olduğunu savunur. Günlük tekrarlanan rutinlerin, banallığın, alışkanlıkların, arkaplandaki gürültünün, sıradanlığın, alt sıradanlığın nasıl sorgulanacağını, nasıl tasvir edilebileceğine odaklanır. “Gerçekten olup bitenler, yaşadıklarımız, ötesi, bütün geri kalan nerede? Her gün olup biteni ve her gün yineleneni, basmakalıbı, gündeliği, besbelliyi, ortaklaşa olanı, sıradanı, olağan-içini, arka plandaki uğultuyu nasıl açıklayacağız, onu nasıl sorgulayacak, nasıl tarif edeceğiz?”
Çay kaşığına bakıp durun, der. “Odanızın duvar kağıdının altında ne olduğunu merak edin. Telefonda bir numara çevirmek için kaç hareket yapmanız gerektiğini hesaplayın. Sigaranızı manavda neden bulamadığınız sorun. Neden bulamıyorsunuz?”
Bulmaca düşkünü Perec, kelimelerle oynayabildiği bu alana büyük ilgi duymuş ve çapraz bulmaca ile ilgili yazılar yazmıştı. “Bulmacayı yaratırken birbirinden farklı be nihayetinde bağımsız iki faaliyete dikkat edersin. Önce diyagramı doldurmak, sonra da anlam peşine koşmak.”
E harfini hiç kullanmadan yazdığı “A Void/Kayboluş” romanı, özel isimler cenneti Yaşam kullanma Kılavuzu, bilgisayarların yoğun kullanılmadığı dönemde yazdığı 5000 kelimelik palindrom[1. Hem baştan hem sondan okunuşu aynı olan kelime.] gibi, ahir zaman insanlarına garip gelecek uğraşıların adamıydı Perec. Bir “sınıflandırma” düşkünüydü. Şifreler, yeniden yapımlar, sert kuralları olan kelime ve cümle yapımlarıyla ilgileniyordu.
Ayrıca, düzyazı dışında, harfleri a, e, i, l, n, o, r, s, t, u ile sınırlı tutarak, her şiir için alfabeden sadece bir harf ekleyerek (joker) “heterogametik” şiirler yazdı. Böylece, her dizede ve sütunda bu harflerin birer kez kullanıldığı, 11×11 boyutunda, sınırlı bir alfabeyle yazılmış şiirler ortaya çıktı. Bu kareleri, okunmasını kolaylaştırmak için, dizeli şiir formatında da sundu:
[sws_ui_tabs ui_theme=”start” size=”415″][tabs_panel title=”Perec’nin Yaşam Kullanma Kılavuzu’na dair çizimleri 1″]
[/tabs_panel] [tabs_panel title=”Perec’nin Yaşam Kullanma Kılavuzu’na dair çizimleri 2″]
[/tabs_panel] [tabs_panel title=”Perec’nin Yaşam Kullanma Kılavuzu’na dair çizimleri 3″]
[/tabs_panel] [/sws_ui_tabs]
Bir nevi kaynakça:
- Georges Perec, Oulibiographer – Bernard Magné
- The Infra-Ordinary, 1973 – Georgec Perec
- Putperec nedir?
[sws_divider_basic]
Georges Perec’nin Avustralya’daki son günleri ya da Georges Perec’nin Avustralya’daki, son günleri
1981 yılında, yazar Jean-Michel Raynaud, Georges Perec’yi Avustralya’da yanında kalmaya çağırır. Yazar iki ay boyunca Raynaud’ya misafir olur. Perec o dönemde, 53 Gün isimli romanını tamamlamaya çalışmaktadır. Ülke değişikliğinin işe yarayacağını düşünür, ki yaramaz, Perec öldüğünde roman tamamlanmamıştı. Perec Avustralya’da Oulipo ve kurgu ile ilgili çeşitli dersler verir. Bu derslerin çoğu kaydedilir. Ülkesine dönüşünden üç gün önce, radyodaki bir edebiyat programına uzun bir röportaj verir. Bilinen son resmi görüşmesi böylece kayda alınmış olur.
O röportajında şöyle der:
“Yaşamımın sonunda, sözlükteki tüm kelimeleri kullanmış olmayı amaçlıyorum. Bu tabii imkansız. Hatta sadece kullanmış olmayı değil, bazı yenilerini de eklemiş olmayı istiyorum. Bu da benim hırsım. Bu aynı anda, neden ve nasıl yazdığımın da nedenidir.
Okuyucu karşısında kendimi bir satranç oyuncusu gibi hissediyorum. Okuyucuyu, yazdığımı okumaya ‘ikna’ etmeliyim. Kitaba başladığı gibi sonunu getirmeli. Eğer bunu yapmıyorsa, amacımdan sapmışım demektir.”
[sws_divider_basic] ✪
