Sözcükler, Nesneler, Kavramlar
Sanatçı: Marcel Broodthaers
Küratör: Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman
Sergi Tarihi: 24 Eylül – 29 Kasım 2014
Akbank Sanat 2014-15 sezonunu dünya çapında bir sergiyle açıyor. 20. Yüzyıl kavramsal sanatının en önemli kurucularından birisi, başlı başına bir ‘ekol’ kabul edilen Belçikalı kavramsalcı sanatçı ve şair Marcel Broodthaers’in yapıtları dünyada bile ilk kez bu genişlikte sergilenecek. Broodthaers, çok geniş bir alana yayılan kavramsal yapıtlarında yazıyı, sözcükleri ve metinleri birer özne olarak kaullanmasının yanısıra, ‘hazır nesneleri’ yapıtlarının odağına yerleştirdi. Fakat bununla kalmayarak bir süre sonra kuramsal düzeyde de ayrıntılı olarak çalışarak kavramları sanatının belkemiği haline getirdi. Çağdaş sanatın bütün birikimiyle eteklerinden doğduğu sanatçılardan biri kabul edildi bu özellikleriyle Broodthaers. Sergi, sanatçının en geniş koleksiyonuna sahip Gent’deki SMAK müzesiyle işbirliği içinde hazırlandı. Serginin yan etkinlikleri arasında çeşitli konferanslar, film gösterimleri yer alıyor.
Marcel Broodthaers (1924, Brüksel – 1976, Köln) hakkında:
Marcel Broodthaers yazar, şair, sinemacı, fotoğrafçı, gazeteci ve görsel sanatçı olarak üretim yaptı.
Brüksel’in entelektüel yaşamında aktif bir şekilde yer aldı. 1960 yılına kadar iki şiir kitabı yazdı ve bir film yaptı.
Görsel sanatçılık kariyeri 1964 yılında, Pense-Bête adlı son şiir kitabının 50 nüshasını alçı içine yerleştirmesiyle başladı. Broodthaers, aynı yıl açtığı kişisel sergisinde, çoğunluğu sözlü-görsel kinayeler içeren gündelik nesne, sözcük, yazı ve çocuksu çizimlere yer verdi.
Kitap ve kataloglar ile duvara asılmış tuvallerden plastik rölyeflere dek her şeyin üstüne baskı yaptı.
Bir nesne, imgesi ve sembolü ile içerdiği anlam arasındaki ilişkiyi saptamak üzere çeşitli mecraları kullandı.
Nesneleri günlük hayattaki tasniflerinden bağımsızlaştıran sanatçı, algının temellendiği mantığı irdelemek amacıyla bunları yeni ilişkiler içerisinde sergiledi. 1961 yılı itibariyle, “système de lecture” (okuma sistemi) ya da “Foto-film” şeklinde tanımladığı slayt gösterimleri hazırlamaya başladı.
Broodthaers, verili anlamların bağlamı ile bir sanat eserinin algılanmasında kurum, sunum ve yazının rolünü inceledi. 1968 yılında Brüksel’deki evinde, kartpostal, resim ve eser sandıklarından oluşan kavramsal bir “Modern Sanat Müzesi” kurdu; bunu, çeşitli enstalasyonlar izledi.
Müzenin kurumsal materyalleri vardı; davetiyeler gönderilmiş ve “direktör” açılış konuşması yapmıştı.
Sandıklar duvara dayalıydı ama sanat eserleri görünürde yoktu. ✪
