Müzik endüstrisinin, internet nedeniyle her geçen gün albümlerden ziyade single ya da yasal indirilebilir şarkılar dönemine girdiği bir dönemdeyiz. Oysa önceki yıllarda albüm kapakları önemliydi. Rekabette öne çıkmak için manipule edici, dikkat çekici çalışmalar kullanılıyordu. Dünyaca ünlü tasarımcı, fotoğrafçı ya da reklamcılarla çalışanlar da vardı.
Cinselliği kullanmak da önemliydi kuşkusuz. Bir dereceye kadar ilginç, sanat dediğimiz kelimeden ne anlıyorsak dahil edebileceğimiz olanların yanında bazıları var ki, gruplar neden kendilerini böyle ortaya atmış, anlamak zor.
Şilili psychedelic rock grubu Aguaturbia’nın (Jefferson Airplane cover’ı Somebody to Love isimli şarkılarının da olduğu Psychedelic Drugstore pek güzidedir, şu sıralar Futuristika semalarında sık çalınan bir albümdür) 1969 yılında çıkardıkları ilk albümde, çelimsiz hipileri üzgün üzgün bakarken görüyoruz.
1970’li yıllarda, isimlerini John Lennon ve Yoko Ono’nun arkasında çalarak duyuran Elephants Memory de kendi isimlerini taşıyan 1972 yılındaki albümlerinde bir filin suretinde boyalı olarak çıkıyorlar.
Yine pek sevdiğimiz, yetmişlerin Japon rock harikası grubu Flower Travellin’ Band’ın, Yuya Uchida & the Flowers’ olarak kaydettikleri ve Jimi Hendrix, The Who, Cream gibi 60’lı yıllardan müzisyenlerden cover yaptıkları albümü Challenge’da grup elemanları, günlük aktivitelerini yapar gibi çıplak poz vermişlerdir.
<
p class=”MsoNormal”>
Ancak Flower Travelling Band’in asıl bombası, grup elemanlarının çıplak olarak motorsiklet kullandıkları Anywhere albümünün kapağıdır. Albümün içindeki tam fotoğraf için buraya bakabilirsiniz. Flower Travelling Band’in bize şimdi garip gelen bu fotoğrafları, aslında kendi döneminde oldukça cesaret isteyen hamlelerdi.
“Bunlar zaten rockçı takımı, deli oluyorlar biraz” demeyin. Jazz ortamlarının en saygı gören kişilerinden, kendi alanında çığır açmış biri sayılan Alman flütçü Herbie Mann da bir dönem kendini kaybedip çıplak poz vermiş, Push Push isimli albümünün kapağında.
<
p style=”text-align: center;”>
<
p style=”text-align: center;”>
<
p style=”text-align: center;”>
<
p style=”text-align: center;”>
Gülümseyen, fotoğrafta hafiften birbirlerine dokunan sakallı elemanlarıyla poz veren Orleans grubunun albüm kapağında ortada duran kişi aynı zamanda şu günlerde ABD’de New York adına kongre üyesi olan John Hall’dur. Eski müzisyen, şimdiki zamanın Demokrat Partilisi John Hall o günler için pek yorum yapmıyor.
Kapağında küçük bir kızı çıplak olarak kullanması nedeniyle, tarihte yasaklanan ilk albüm 1960’larda çıkmış olan Blind Faith grubunun çalışmasıydı. Eric Clapton (Cream), Steve Winwood (Traffic), Ginger Baker (Cream) gibi şöhretli isimlerden oluşan bu “süper grup” tek albümleriyle de yasaklandı, sonrasında dağıldı. Kapakta küçük bir kıza, elinde bir uçak tutuyordu ve kuşkusuz gayet “fallik” anlamlar taşıyordu. Yıllar sonra, fotoğrafı çeken Bob Seidemann, istediği anlamı yakalamak için Londra Metrosunda 14 yaşında bir kız bulduğunu, ailesiyle tanıştığını ama daha masum olduğu için bulduğu kızın 11 yaşındaki kardeşini kullandıklarını açıklıyordu. Grubun adı, albüm bilgisi kapakta yer almıyordu ve bu durum, Eric Clapton’ın isteğiydi.
Örnekler arasında gayet estetik olanlar da var aslında. İçinde Fight Club tema şarkısı Where is my mind? da bulunan Pixies albümü Surfer Rosa’nın kapağı bunlardan biri. Kapakta bir Flamenko dansçısı şeklinde poz veren kadın, aynı zamanda albüme adını veren bir dizedeydi: Besando chichando con surfer rosa.
Punk’ın doğduğu yıllarda, erkek egemenliğinin dorukta olduğu dönemde The Slits isimli ve hala müziğe devam eden punk grup da madem et istiyorsunuz alın size et der gibi poz vermişlerdi.
Futuristika’da daha önce bahsettiğimiz, John Lennon ve Yoko Ono’nun, kendilerinin kotardıkları albüm kapağı da, tarihte kendi istekleriyle tamamıyla çıplak gözüken ilk müzisyenler olmaları gibi bir özellik taşıyordu.
Çıplaklığı albüm kapağı olarak kullanmanın örnekleri Türkiye’de de görülmüştür. Ancak bu albümler, bir zamanların Yeşilçam seks filmleri furyasına dahil olduğundan konumuz dışındadır.
Yine de, tarihin bence en uç noktadaki albüm kapağı, 2000’li yıllarda kurulan, yakın zamanda Türkiye’de de konser veren Liars’dan geldi. Bir hardcore gay porno sahnesindeki gibi poz veren grup elemanlarının single kapağının sansürsüz hali burada görülebilir.
Çıplaklığın kullanıldığı diğer albüm kapakları için galeriye göz atılabilir. ✪