Dünyanın farklı köşelerinde inşa edilmiş ilginç derslikler alternatif eğitim şartları sunuyor öğrencilerine. Fakir ülkedekiler ihtiyaçtan, zengin ülkedekiler biraz da modaya ayak uydurmaktan.
1- Mağara okulu – Miao, Ziyun
Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki Dongzhong -Türkçe’de “Mağarada”- okulu, adı üstünde, hangar büyüklüğünde bir mağaranın içinde ikamet ediyor. Amacı eğitim ve öğretim olan her okulda bulunması gereken ana bölümler; derslikler, yönetim, spor sahası, etkinlik salonu, yemekhane, tuvaletler, vs. devasa mağaranın içine serpiştirilmiş. Her ne kadar mağaranın girişinden gün ışığı içeriye oldukça süzülse de ve aydınlatmaya -tahminen- dikkat edilse de yeteri kadar güneşe maruz kalamayan öğrencilerin fiziksel gelişimleri için ekstra vitamin takviyesine ihtiyaçları olmalı.
2- Yeraltı okulu – Kuzey Virginia
Amerika’daki bu ilginç okul 70’li yıllarda enerji krizleri sırasında inşa edilmiş. Bir tepenin düzleştirilip bina bu alana yapılmış, sonra tekrar toprakla kaplanmış. “Terraset” adı verilen okulda doğal yalıtım sağlayan toprak örtü altına gün ışığını sağlamak için skylight’lar; piramit şeklinde çatı pencereleri kullanılmış. Sınıfların dairesel şekilleriyle ısının korunması amaçlanmış. Fakat aydınlatmadan ve kalabalık insan grubundan kaynaklanan ısı/havalandırma problemi hala devam etmekte. Bir ara alakasız bir şekilde Suudi Arabistan prenslerinden birisi problemin çözümü için para kaynağı görevi üstlenmiş gönüllü olarak fakat bu Amerikalılar’ın pek hoşuna gitmemiş. Proje de başarısız olunca konu kapanmış. Dışarıdan gelebilecek her türlü dikkat dağıtıcı etkene karşı korumalı olmasından dolayı hem öğretmenler hem öğrenciler için verimli bir çalışma ortamı fakat neme ve yine yetersiz gün ışığından doğabilecek sorunlara çözüm tam olarak getirilmiş değil.
3-Yüzen okul – Halong Bay
Vietnam’da turistlerin en gözde uğrak yeri olmuş bölgelerinden birisi olan Halong Bay irili ufaklı 2000 adadan oluşuyor. Bu adalarda doğduğundan beri karaya ayak basmadan yaşayan insanlar var. Evleri su üstünde fakat bildiğiniz ev gibi; mobilyalı, mutfaklı, televizyonlu, hatta bahçesinde köpekleriyle. Sabahın erken saatlerinde balık tutmaya ve deniz ürünleri avlamaya çıkıyor erkekler, kadınları gündelik işlerinin koşuşturmacasına bırakarak. Tek geçim kaynakları akşam üstü evlerine yanaşacak turist teknelerine gün içinde yakaladıklarını satmak. Tabii ki çocuklar için de yüzen okullar yapılmış, fotoğraftakiler bunlardan sadece bir tanesi. Okullara servis olarak da sandallar kullanılıyor. Öğrencilere balıkçılık zorunlu ders. Okullardan bir çoğu Birleşik Krallık Konsolosluğu ve UNICEF tarafından yaptırılmış, Vietnamlı çoçuklara iyi bir gelecek sağlamak için. Öğrencilerin gün ışığı sorunu olmadığı kesin, tek korku gelecek için.
4- Konteyner okul – Amsterdam
Hollanda’nın kanallar ve bisikletler şehrinde rastladığımız bu konteyner derslikler geçici bir süreliğine anaokulu olarak kullanılıyor. Adı “Daltonschool’de kleine kapitein”. Şantiyelerde ofis olarak kullandığımız bu devasa kutular depremden sonra “prefabrik evler” adı altında da sürülmüştü gündeme hatırlarsınız. Tasarımcıların artık kullanılmayan bu metal sandıkların geri dönüşümüyle ucuza konut sağlamak fikrini bağdaştıran ilginç projelerini şuradan inceleyebilirsiniz.
5- Monolitik kubbeli okul – Arizona
Amerika’nın pek çok kentinde görülebilen bu yapılar, yenilikçi görünüşlerinin yanı sıra maliyet ve bakım masraflarının düşük, şekli itibarıyla ısıtma ve aydınlatmada hem bütçede hem enerjide tasarruflu, yangın, deprem gibi doğal, bombalı saldırı, hırsızlık gibi insani afetlere diğer yapılardan daha korumalı ve dayanıklı olmalarından dolayı gün geçtikçe daha çok tercih edilmekte. Arizona’da bulunan bu okulun adı “Frontier”. Yapım aşamalarını şuradan adım adım takip edebilirsiniz. Diğer örnekleri buradan inceleyebilirsiniz. Kubbeli yapılara yatkınlığımız ve yakınlığımız dolayısıyla ülkemizde de tercih edilebilir, hatta stil olarak gündeme cuk oturur. ✪